Me anë të një ceremonie solemne, Presidenti i Republikës, Sh.T.Z. Ilir Meta në vigjilje të Krishtlindjeve ka çmuar Arqipeshkvin Metropolitan Tiranë-Durrës, Imzot George Anthony Frendo O. P. me Dekoratën “Nënë Tereza”, me motivacionin: “Në vlerësim të kontributit dhe veprimtarisë së vyer për ringjalljen e besimit shpirtëror e të shpresës për një të ardhme më të mirë, si dhe për pjesëmarrjen aktive në Këshillin Ndër-fetar e në shumë çështje sociale me rëndësi jetike. Me mirënjohje për konsolidimin e institucioneve të kultit e të besimit fetar, si dhe për forcimin, pasurimin e mëtejshëm dhe promovimin e harmonisë, tolerancës dhe bashkëjetesës ndër fetare të popullit shqiptar.”
Në fjalën e Tij përshëndetëse drejtuar klerikëve dhe krerëve të bashkësive fetare në Shqipëri si dhe personaliteteve të pranishëm në ceremoninë solemne, Presidenti Meta u shpreh:
“Të nderuar dhe të dashur udhëheqës të Bashkësive Fetare të vendit tonë. I nderuar Shkëlqesia Juaj Nunci Apostolik dhe të gjithë ju personalitete që na nderoni sot, të dashur miq, zonja dhe zotërinj.
Jam shumë i lumtur që jemi sot, në këtë ceremoni të veçantë të organizuar në nderim të një prej personaliteteve më të shquara të shërbimit baritor në Shqipëri, Imzot George Frendo, të cilit kam privilegjin t’i akordoj Dekoratën e lartë ‘Nënë Tereza’.
I jemi mirënjohës Imzot Frendos, për të gjithë shërbesën e tij njëzetepesëvjeçare në Shqipëri; për themelimin e misionit dominikan në vitin 1996; për punën e jashtëzakonshme si Arqipeshkvi i Arqidioqezës Tiranë-Durrës, e mbi të gjitha për dashurinë e madhe dhe të pafund që ka treguar për Shqipërinë dhe shqiptarët.
‘Gjithmonë e kam dashur Shqipërinë, i kam dashur shumë shqiptarët!’ – janë këto fjalët e tij, një refren i vazhdueshëm, që është provuar dhe dëshmuar nga puna dhe përkushtimi i tij jetësor, gjatë gjithë këtyre viteve, sidomos në kohët më të vështira, që ka kaluar vendi ynë.
‘Kur shohim Jezusin fëmijë në një grazhd, në një varfëri ekstreme, në atë fëmijë të vogël shohim dinjitetin e njeriut, që është dhe themeli i të drejtave të njeriut. Çdo njeri që ka të drejtë për jetën, ka të drejtë për një jetë dinjitoze.’
Këto janë fjalët e Imzot Frendo-s, të cilat duhet të na shërbejnë si një mesazh për mbarë shoqërinë tonë, për të ndërtuar një vend me më shumë të drejta, me më shumë respekt për dinjitetin njerëzor, me më shumë demokraci dhe shpresë për rininë tonë, e cila duhet dhe meriton ta ndërtojë këtu të ardhmen e saj.
FJALIMI I MONS. FRENDOS ME MARRJEN E MEDALJES “NËNË TEREZA”:
“I Nderuar Shkëlqësi Zoti President,
I Nderuar Nunci Apostolik,
Të Nderuar Përfaqësues të Besimeve të ndryshme,
Të Nderuar priftërinj dhe motra,
Zonja dhe Zotërinj,
Para së gjithash dua t’Ju falënderoj, përzemërsisht Ju, i Nderuar Zoti President, që keni dashur të më nderoni me këtë çmim të veçantë. Do të mbetem shumë mirënjohës ndaj Jush dhe për faktin, se atë ditë kur kemi përkujtuar përvjetorin e njëzet e pestë të ardhjes së Papa Gjon Palit II në Shqipëri dhe të shugurimit të paraardhësit tim Imzot Rrok Mirditës si Arqipeshkëv i Tiranës – data e atij përvjetori ishte 25 prill 2018 – Ju më keni dhuruar nënshtetësinë shqiptare.
Me një notë personale më lejoni të shtoj se që nga ajo ditë kur mora frymë së pari në Shqipëri, jam përpjekur të ndihem si shqiptar. Menjëherë rashë në dashuri me Shqipërinë dhe me popullin shqiptar; dhe sot duke iu afruar ditës së largimit tim nga Shqipëria, ndihem i detyruar të shpreh mirënjohjen time ndaj këtij populli, i cili më ka dashur dhe respektuar shumë. Shpeshherë, gjatë këtyre ditëve, duke folur me miqtë, kam përsëritur se do të largohem nga Shipëria jo sepse jam i mërzitur: kurrë gjatë gjithë kësaj kohe të qëndrimit këtu, nuk më ka ardhur keq për vendimin e qëndrimit këtu si misionar.Si e kam njohur Shqipërinë? Më kujtohet koha, kur në vitet 70-të, isha student në Romë e bashkë me mua ishte edhe një student kroat. Nga ai kisha mësuar diçka për Shqipërinë– atëherë ishte Shqipëria e Enver Hoxhës – dhe ai fliste kinse Shqipëria ishte ai vend i tmerrshëm që Emily Bronte ka përshkruar në romanin Wuthering Heights. Isha shumë kurioz të lexoja më shumë për Shqipërinë, për atë formë komunizmi aq çnjerëzor dhe anti-teist.
Në vitin 1993 kam qenë epror i priftërinjve domenikanë në Maltë, dhe eprori i përgjithshëm më kërkoi të hapnim një mision edhe në Shqipëri. Në nëntor të atij viti erdha për herë të parë në Shqipëri për një vizitë dhjetë ditëshe. Dy gjëra më bënë më shumë përshtypje. E para ishte mikpritja e popullit – në shprehjen e Kanunit: “Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut”. Dhe e dyta ishte fakti, se me gjithë atë lavazh truri që diktatori kishte ushtruar për dyzet vjet në popull, duke pretenduar se besimi është opium për popullin, megjithatë kjo propagandë nuk e shuajti dot besimin. Populli, në përgjithësi, ende ishte besimtar.
Vetëm pak ditë pas kësaj vizite time në Shqipëri, qeveria malteze ftoi një grup infermieresh shqiptare për të ardhur në Maltë, që të bënin një kurs intensiv për të marrë një diplomë malteze në infermieri e cila njihet në të gjithë Evropën, ndërkohë edhe të bënin punë në spital dhe të paguheshin. Ishin rreth 30 veta. Menjeherë i kam afruar dhe jam bërë shumë mik i ngushtë me ta. Kur, pak më vonë, fillova të mësoja shqipen në një libër shumë të mirë në anglisht, Colloquial Albanian, kisha mundësi ta praktikoja pak gjuhën me këta miq të rinj. Disa prej tyre ende punojnë në Maltë.
Në vitin 1996 kemi hapur misionin tonë në Shqipëri, në një fshat afër Durrësit, Sukth. Unë ende isha epror i priftrinjve domenikanë të Maltës. Porsa mbarova afatin tim tetëvjeçar si epror, erdha në Shqipëri. Ishte 16 korrik i vitit të trazirave, 1997. Dhe atë ditë kur arrita sapo kishin vrarë tre persona nga një familje.
Nuk ishte një mirëseardhje shumë e këndshme! Një person nga fshati, kur më pa pak të frikësuar për këtë lajm, më tha: “Jo, mos ki frikë. Ne ju mbrojmë. Por s’ka pyll pa derra”! Ishte hera e parë që dëgjova atë shprehje.
Bashkë me dy vëllezër të tjerë domenikanë kam punuar për tri vjet e gjysëm në Sukth. Njëri prej këtyre dy vëllezërve ishte vëllai im natyror, Atë Gjon Frendo, tetë vjet më i madh se unë.
Gjatë këtyre viteve kemi përjetuar një eksperiencë tjetër, interesante, pse jo edhe të bukur. E kam fjalë, për luftën në Kosovë, e cila solli në Shqipëri mijëra e mijëra refugjatë. Konkretisht Sukthi dhe shumë fshatra që e rrethojnë ishin plot me refugjatë. Me ndihmën që vinte nga Malta, kemi ndihmuar në shumë mënyra, mijëra njerëz të ardhur. Maltezët kanë qenë shumë bujarë me shqiptarët nga Kosova. Kishim hapur edhe një klasë për studentët nga Kosova. Shumë prej tyre, para kthimit, na kanë shkruar letra shumë mallëngjyese, në të cilat kanë shprehur mirënjohjen e tyre.
Por ndërkohë Arqipeshkvi Mirdita po vinte re se në zonën e njohur si “Këneta”, në periferinë e Durrësit, ishte duke u shtuar goxha popullsia katolike. Ishin njerëz që vinin veçanërisht nga Mirdita. Prandaj në fillimin e vitit 2000 jemi transferuar në këtë zonë të Durrësit. Atje kemi ndërtuar shtëpinë dhe Kishën. Por para se të shihnim bekimin e Kishës na ndodhi një fatkeqësi e madhe: më 2 janar 2003 vdiq vëllai im, Atë Gjoni. Ishte një vdekje e menjëhershme dhe e papritur. Sapo kishte mbushur të 65 vitet e jetës.
Tek Këneta e Durrësit, ne atë kohë, shumë familje banonin në baraka, në kushte jo të denja. Domenikanët në Maltë organizuan për dy vjet me radhë, një maratonë volejbolli që zgjaste tetë apo nëntë ditë, 24 orë çdo ditë; dhe kështu kanë grumbulluar shumë mijëra eurosh me të cilat kemi ndërtuar shumë shtëpi për këto familje.
Kam qëndruar në Durrës deri në gusht 2006, sepse në shtatorin e po atij viti jam shuguruar ipeshkëv ndihmës i Imzot Rrok Mirditës. E edhe në Tiranë kemi pasur shumë mundësi që, me ndihmën që na vinte nga Malta, të vazhdonim e të vazhdojmë që të jemi afër personave në nevojë.Por duhet të kem parasysh fjalët e Jezusit: “Kur të ndash lëmoshë, mos i bjer borisë para vetes, siç bëjnë shtiracakët në sinagoga dhe në rrugë të madhe për t’u nderuar prej njerëzve. Për të vërtetë po ju them: u ndanë me atë shpërblim!” Çdo e mirë është dhuratë nga Zoti, që duhet ta përdorim për lavdinë e tij dhe për të mirën e të tjerëve.
Kur mori çmimin Nobel, Shën Nënë Tereza tha: “Jam mirënjohëse për ta marrë në emrin e të uriturve, të lakuriqve, të pastrehurve, … të atyre që janë bërë një peshë për shoqëri, të shmangur nga të gjithë”. Sa shumë do të dëshiroja të them të njëjtat fjalë edhe unë sot, duke marrë këtë çmim! Por ka qenë e njëjta Nënë Tereza që na ka mësuar si të bëjmë gjëra të vogla por me dashuri të madhe!
Faleminderit.”
Në këtë ceremoni solemne ishin të pranishëm krerët e bashkësive fetare në Shqipëri, Nunci Apostolik, Imzot Luigi Bonnazi, Arqipeshkvi i ri emëruar i Arqidioqezës Metropolitane Tiranë-Durrës, Imzot Arjan Dodaj, Ipeshkvi i Sapës, Imzot Simon Kulli si dhe disa prej bashkëpunëtoreve që e kanë shoqëruar vitet e fundit Imzot Frendos.
